آب اندرمان

در سه كیلومتری‌ مغرب شهر رِی‌، قریه آبادی‌ به نام آب اندرمان وجود دارد. در این دیه بقعه امامزاده ابوالحسن واقع است.

 توده مردم تهران، خصوصاً بانوان معتقدند گل ولای‌ آبی‌ كه در دو گودال كوچك این محل وجود دارد، درمان بسیار نافع و مؤثری‌ جهت بیماری‌‌های‌ جلدی‌ مانند كهیر، سودا و غیره است. اسم قریه هم تركیبی‌ ازهمین معنی‌ است كه چنین خاصیتی‌ را از روزگاران دراز در آب و گودال قریه مزبور سراغ داشته‌اند كه ماندن اندر آب آن‌جا توصیه شده است.
/ آثار تاریخی‌ تهران، ص 165.

 اعتمادالسلطنه از چشمه اندرمان چنین یاد كرده است:

 «شعبان 1307 ق. ... من صبح با عارف خان به اسماعیل آباد رفتم. ناهار صرف نموده، به تماشای‌ چشمه معروف به اندرمان كه سال‌ها شنیده بودم كه به جهت معالجه مردم آن‌جا می‌‌روند، رفتم. بسیار چشمه متعفن كثیفی‌ است. نمی‌‌دانم مردم خرعقیده، چگونه از این آب معالجه می‌‌شوند... گمانم این است كه آب درمان است و به اندرمان تحریف شده... . / روزنامه خاطرات، ص 693.

 اَندَرمان از روستاهای‌ كهن شهرستان ری‌ و جنوب شهر تهران است، كه دیرینگی‌ آن را هفت هزار سال دانسته‌اند. جاده شاهی‌ دوره هخامنشیان از اندرمان می‌‌گذشته است. گمان بر این است كه در گذشته نام آن آب اندر میان بوده و به علت داشتن آب فراوان و رونق اقتصادی‌ و اجتماعی‌ یكی‌ از روستاهای‌ مهم شهر ری‌ به شمار می‌‌رفته است. / خبرگزاری‌ میراث فرهنگی‌، 4/6/1385.

هنگامی‌ كه مسلمانان ری‌ را تصرف كردند، برای‌ زیر نظر داشتن مقاومت محلی‌، لشكریان خود را در چند پایگاه مستقر كردند. این پایگاه‌ها در دهكده اندرمان، جماران، فیروز و رام (فیروزآباد كنونی‌، در راه ری‌ به كومش) و جایی‌ به نام شیروان (احتمالاً همان شمیران) قرار داشتند. پس از تصرف ری‌ توسط  عرب‌ها، گروهی‌ از مردم شهر به كوه‌ها و آبادی‌‌های‌ پیرامون رفته بودند و گروه‌های‌ مقاومت تشكیل داده قصد بازپس‌گیری‌ شهر را داشتند، كه این پایگاه‌های‌ چهارگانه از این امر جلوگیری‌ كردند. / مشایخ فقه و حدیث در جماران، كُلین و دَرَشت، تجریش، ص 22.

 سنگ قبری‌ 470 ساله در قبرستان امامزاده ابوالحسن روستای‌ اندرمان كشف شد. شاخه‌ای‌ از ایل كلهر كه زادبوم اصلی‌‌اش محور كرمانشاه به كرند است، در دوران نادرشاه به ری‌ تبعید شدند كه این سنگ قبر كشف شده را مرتبط با افراد این ایل دانسته‌اند. در دهه‌های‌ پیش روستای‌ اندرمان طبق تقسیمات پیشین كشوری‌ در بخش ری‌ شهرستان تهران قرار داشته و 229 تن سكنه داشته است. آب آن از قنات و محصول آن غلات، چغندرقند و صیفی‌ بوده است. / لغتنامه دهخدا، سرواژه اندرمان، از فرهنگ جغرافیایی‌ ایران، ج 1.

 این روستا در سال 1384 در دهستان تازه تأسیس عظیمیه قرار گرفت. / روزنامه همشهری‌، 23 مرداد 1384.